جایگاه سوخت یا پمپ بنزین که به انگلیسی به آن “Gas Station” یا “Petrol Station” گفته میشود، محلی برای ارائه سوخت موردنیاز وسایل نقلیه موتوری است. عمده محصول عرضه شده در جایگاههای سوخت، بنزین است اما سوختهای دیگر مانند گازوئیل، سیانجی، هیدروژن فشرده، هیدروژن مایع و اخیرا انرژی برقی نیز در جایگاههای سوخت دنیا ارائه میشود.
سازه اکثر جایگاههای سوخت مشابه یکدیگر است. معمولا مخزنی در زیر زمین قرار دادرد و سوخت موردنیاز را به دستگاه پمپ بنزین انتقال میدهد. مخزن نیز توسط کامیونهای سوخترسان پر میشود. در ادامه این صفحه از شرکت دانشبنیان فناوران نفت ابزار نگاهی داریم به تاریخچه پمپ بنزین در ایران و جهان و همچنین نکات جالبی که باید درباره آن بدانید.
تاریخچه پمپ بنزین در جهان
پمپ بنزینها در اوایل قرن بیستم و با افزایش تولید و استفاده از خودروها پدیدار شدند. در سال ۱۹۰۵، شرکت “گلف اویل” اولین پمپ بنزین جهان را در پیتسبرگ، پنسیلوانیا افتتاح کرد. تا قبل از آن، سوخت خودروها از طریق داروخانهها و فروشگاههای عمومی تأمین میشد!
با گذشت زمان، پمپ بنزینها توسعه یافتند و خدمات بیشتری مانند فروش روغن موتور، تعمیرات جزئی و فروشگاههای رفاهی را ارائه دادند و به مراکز چندمنظوره تبدیل شدند.
تاریخچه پمپ بنزین در ایران
طبق اطللاعات موجود، اولین پمپ بنزین ایران در سال ۱۳۰۶ شمسی (۱۹۲۷ میلادی) در مرکز شهر آبادان احداث شده است. این پمپ بنزین که به روایتی اولین پمپ بنزین خاورمیانه نیز به شمار میرود، در ابتدای کار خود جهت توزیع نفت سفید در حلبهای ۱۰ و ۲۰ لیتری استفاده میشد. پس از ورود اتوموبیل به ایران، از این جایگاه سوخت بهعنوان پمپ بنزین استفاده شد. در حال حاضر این محل به موزه نفت تبدیل شده است.
بزرگترین پمپ بنزین جهان
بزرگترین پمپ بنزین جهان، توسط شرکت Buc-ee’s در ایالت تنسی آمریکا تاسیس شده است. مساحت این پمپ بنزین ۶,۸۷۴ متر مربع است که ۱۲۰ جایگاه سوختگیری و ۳۵۰ کارمند دارد. این مجموعه علاوه بر پمپ بنزین، شامل امکانات رفاهی متنوع مانند رستوران، کارواش، سرویس بهداشتی و … است.
شرکت Buc-ee’s که در سال ۱۹۸۲ در ایالت تگزاس تأسیس شد، به احداث پمپ بنزین های بسیار بزرگ معروف است و بیش از ۵۰ شعبه در کشور آمریکا دارد. این شرکت در حال حاضر مشغول ساخت پمپ بنزین بزرگتری در تگزاس با مساحتی حدود ۶,۹۶۷ متر مربع است!
بزرگترین پمپ بنزین در ایران
اطلاعات دقیقی درمورد بزرگترین پمپ بنزین در ایران وجود ندارد. دلیل این موضوع این است که بزرگی یک پمپبنزین میتواند بر اساس معیارهای مختلفی مانند مساحت زمین، تعداد نازلها، حجم سوخت عرضهشده و امکانات رفاهی سنجیده شود. برخی جایگاهها ممکن است از نظر مساحت بزرگ باشند، در حالی که برخی دیگر با تعداد نازلهای بیشتر یا ارائه خدمات متنوعتر شناخته میشوند.
بزرگترین پمپ بنزین در تهران
یکی از بزرگترین و مجهزترین پمپ بنزینهای تهران، جایگاه اختصاصی شماره ۲۳۰ ولیعصر (عج) است که در بزرگراه همت، بعد از جنتآباد واقع شده است. جایگاه شماره ۱۳۶ در میدان صادقیه، ابتدای آیتالله کاشانی نیز یکی از پمپ بنزینهای بزرگ در غرب تهران است. از بزرگترین پمپ بنزینهای شمال تهران نیز میتوان به جایگاه شماره ۱۹۶ در شهرک شهید محلاتی، خیابان همت اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:
بهترین پمپ بنزین جهان
شاخصهای مختلفی همچون بزرگی پمپ بنزین از نظر مساحت، حجم بنزین مصرفی، سازه و … در انتخاب بهترین پمپ بنزین جهان مؤثر است. در ادامه برخی از بهترین و زیباترین پمپ بنزین های جهان را معرفی کردهایم.
باکی (Buc-ee’s) – آمریکا
باکی به دلیل ترکیب منحصربهفردی از خدمات سوخت و تجربه خرید استثنایی مشهور است. این ایستگاه گاز به خاطر سرویسهای بهداشتی بسیار تمیز، تنوع گسترده تنقلات و سوغاتیها، و فروشگاههای بزرگ که محصولات تازه و محلی عرضه میکنند، توجه مسافران را به خود جلب میکند
هلیوس هاوس (Helios House) – آمریکا
هلیوس هاوس یک ایستگاه گاز پایدار است که طراحی مدرن و محیطزیستدوست را با یکدیگر ترکیب کرده است. این ایستگاه از مواد بازیافتی ساخته شده و شامل پنلهای خورشیدی و سیستمهای جمعآوری آب است، که آن را به نمادی از نوآوری سبز تبدیل میکند.
ایستگاه خدمات کپسا (Cepsa Service Station) – اسپانیا
ایستگاه خدمات کپسا در مادرید به خاطر طراحی مدرن و تاکید بر راحتی مشتری شناخته شده است. این ایستگاه با ارائه سوخت با کیفیت و امکانات رفاهی، یک گزینه محبوب برای رانندگان در اروپا به شمار میرود.
مراکز سفر آمریکا (TravelCenters of America)
مراکز سفر آمریکا یکی از بزرگترین مراکز خدمات کامل سفر در ایالات متحده است. از ارائه سوخت با کیفیت تا رستورانهای خدمات کامل، پارکینگ کامیونها و خدمات تعمیراتی، این مرکز برای رانندگان حرفهای و خانوادهها مناسب است.
گاز گالانتا (Gas Galanta) – اسلواکی
مراکز سفر آمریکا یکی از بزرگترین مراکز خدمات کامل سفر در ایالات متحده است. از ارائه سوخت با کیفیت تا رستورانهای خدمات کامل، پارکینگ کامیونها و خدمات تعمیراتی، این مرکز برای رانندگان حرفهای و خانوادهها مناسب است.
راترز (Rutter’s) – آمریکا
راترز در شرق ایالات متحده محبوبیت دارد و به خاطر ارائه غذاهای تازه و متنوع، نوشیدنیهای گوناگون و محیطهای تمیز و راحت شناخته میشود.
رتبه پمپ بنزین های ایران در جهان
پمپ بنزینهای ایران در مقایسه با سایر کشورهای جهان در جایگاههای متفاوتی قرار دارند. به لحاظ توزیع سوخت، جایگاههای ایران توانستهاند رتبه دوازدهم را در جهان کسب کنند، که نشاندهنده شبکه گسترده و کارآمد توزیع سوخت در کشور است. اما در بخش سودآوری، پمپ بنزینهای ایران در رتبه صدم جهان قرار دارند. این اختلاف به دلیل پایین بودن حاشیه سود ناشی از قیمتگذاری یارانهای سوخت در ایران است، که تأثیر مستقیم بر عملکرد اقتصادی جایگاهها دارد.
علاوه بر این، ایران در مصرف بنزین نیز رتبه بالایی دارد و به عنوان هفتمین مصرفکننده بزرگ بنزین در جهان شناخته میشود. این مصرف بالا نیاز به زیرساختهای توزیع کارآمد و گسترده را دوچندان کرده است.
سوالات متداول
جایگاه سوخت به انگلیسی چه میشود؟
عبارت معادل جایگاه سوخت به زبان انگلیسی “Gas Station” یا “Petrol Station” است.
اولین پمپ بنزین جهان در چه کشوری ساخته شد؟
اولین جایگاه سوخت خودروهای سواری در جهان توسط شرکت Gulf Refining Company در پیتسبرگ، پنسیلوانیا در سال ۱۹۱۳ افتتاح شد.
قدیمی ترین پمپ بنزین فعال در جهان کجاست؟
قدیمیترین جایگاه توزیع سوختی که هنوز به فعالیت خود ادامه میدهد، جایگاه سوخت ریگاردز در آلتونا، پنسیلوانیا است.
تعداد پمپ بنزین های ایران چقدر است؟
آخرین گزارش موجود مربوط به سال ۱۴۰۰ بوده که بیانگر حدود ۳۸۰۰ جایگاه سوخت در سراسر ایران است. این تعداد در سالهای اخیر احتمالا تغییر کرده است اما عدد دقیقی برای آن موجود نیست.